Dünyanın en zeki insanlarıyla tanıştımm:)

18.Dünya Zeka Oyunları Şampiyonası, 3-8 Kasım 2009 tarihleri arasında Antalya'da yapıldı. Organizasyonu düzenleyenler ve yarışmada iyi derece alanlar arasında bir çok Boğaziçili vardı. Zeka oyunları, bilmece ve hatta internet sektöründe çalışan biri olarak, bilgisayar oyunlarına dahi pek ilgisi olmayan ben, şampiyonayı başından sonuna heyecanla izledim.

Bu heyecanımda, Türk Beyin Takımı'nın son 10 yıldaki en iyi dereceyi alarak, 27 ülke arasında 8. olması ve geçen sene dünyanın en zeki 2. insanı ünvanını alan Mehmet Murat Sevim'in 3. olmasının da payı var mutlaka. Ama, bakın, daha neler var neler!

Amerika'da bilmece dendiğinde akla ilk gelen isim: Will Shortz
Dünya Zekâ Oyunları Federasyonu'nun kurucularından olan, bu şampiyonanın fikir babası, New York Times gazetesinin 16 yıllık bulmaca editörü Will Shortz da bu vesileyle Antalya'daydı. Hukuk eğitiminin ardından, Indiana Üniversitesi'nde kendisi için özel hazırlanan enigmatoloji-bulmaca bilimi- bölümünü bitirmiş. Öğreniyorum ki, şu anda bir arkadaşı daha Indiana Üniversitesi'nde magic-sihir- üzerine eğitim görüyor. Bu üniversitenin, hayallerindeki sıradışı kariyeri gerçekleştirmek isteyen kişilere kapısı açık. Ne muhteşem, değil mi? Kütüphanesinde, en eskisi 1545 yılına ait olan 20 binin üzerinde bulmaca kitabı var. Bulmaca hazırlamayı, çözmekten daha çok seviyor. Antalya'daki şampiyonanın, şu ana kadar yapılmış en iyi organizasyon olduğunun altını çiziyor. Kumun altına gömülmüş halde fotoğrafı çekilirken, bu büyük bulmaca üstadı, sadece gülümsüyordu. Evet, gördüğünüz gerçek bir fotoğraf. Hile yok!

Şu ana kadar yapılmış en iyi organizasyon!
Antalya'daki şampiyona, 27 ülkenin katılımcıları tarafından, şu ana kadar yapılan zeka oyunları arasındaki en iyi organizasyon seçildi. Organizasyonun bel kemiğini oluşturan ekip, Robert Kolej'te tanışıp, Boğaziçi yıllarında arkadaşlıklarını ilerletip, dostluklarını ve ideallerini zeka oyunlarında birleştirmişler. Hepsinin kendi işleri var. Ayrıca, Akıl Oyunları, Karala, Sudoku ve Ötesi dergilerini de çıkarıyorlar. Genel Koordinatör Kamer Alyanakyan, 14 kez üst üste Türk Beyin Takımı'na girerek, zeka oyunları şampiyonalarında ülkemize önemli dereceler kazandırmış, Türk Beyin Takımı'na koçluk yapmış. Antalya'da yapılan oylama sonucunda, Dünya Zeka Oyunları Federasyonu'na tekrar seçilen Kamer Alyanakyan, zeka oyunlarının Türkiye ve dünyada gelişimi için çalışmalara devam edecek.
Hüsnü Sincar, yarışma salonunun akışından sorumluydu. Yarışmadaki hakemler, başlangıç-bitiş saatlerinin kontrolü, sorulara itirazların organizasyonu gibi temel fonksiyonları vardı. Zafer Say ise, iletişim ve finans işlemlerinden sorumluydu. 27 ülkeden gelen yüzlerce konuğun sorularına sabır ve güleryüzle cevap verdi. Şampiyona sırasında, ben de, gönüllü olarak iç ve dış basınla ilgili koordinasyonu sağlamaya çalıştım.

Zeka oyunları bir beyin sporu!
Şu anda olimpiyat sporu kapsamında olmasa dahi, zeka oyunları, zamanla yarışılan bir tür beyin sporu. Normal zeka seviyesine sahip ve/veya hiç bulmaca çözmemiş kişilerin 15 dakikada yapacağı soruları, yarışmacılar 1 dakikadan az bir süre içerisinde çözmeye çalışıyorlar.

Her takım 4 kişiden oluşuyor ve ayrıca bir takım kaptanları bulunuyor. Kaptana çok iş düşüyor. Yarışmacıların motivasyonu, soruların kontrolü, takımın doğru zamanda doğru yerde bulunması ve hatta beslenmeleri kaptanın sorumlulukları arasında.

En önemlisi, iyi soru hazırlayabilmek
Yarışmada, soruların hazırlanması, içerik ve koordinasyonu, ülkemizin mantık ve matematik soruları hazırlama konusunda önde gelen isimlerinden, Türk Beyin Takımı'nda teknik direktörlük ve kaptanlık görevlerini üstlenmiş olan Ferhat Çalapkulu tarafından yapıldı. Şampiyona tişörtlerinin üzerindeki tasarımda bile bir oyun gizliydi.

Tüm soru tipleri ve yönergeler, yarışmalar başlamadan önceki gün, 27 ülke katılımcıları tarafından incelendi. Sorular ingilizce olduğu ve dil problemini ortadan kaldırmak için, örnek sorular ve tüm içeriğin herkes tarafından anlaşılması sağlandı. Kaptanlardan onay alındı. Örneğin, Japon takımı çok az ingilizce biliyordu ve çevirmen sayesinde iletişim kurabiliyordu.

Soruların çözüldüğü salona izleyici olarak girebiliyorsunuz. Özellikle takım ve bireysel finaller soluk soluğa geçti. Salondaki ekranlar aracılığıyla, kimin hangi soruları çözdüğünü kolaylıkla izleyebildim ve yarışma heyecanına kendimi kaptırdım.

En popüler soru: Snake in the Woods
Bu seneki yarışma soruları 16 bölümden oluşuyordu, toplamda yaklaşık 100 soru bulunuyordu. Bazı sorular takım halinde, bazı sorular ise bireysel olarak çözüldü. Bireysel puanlar toplanarak takım puanlarına eklendi. Sorular içinde, takım halinde yarışılan ''Snake in the Woods'' en ilgi çekici olandı. Her takım, en kısa sürede, en uzun yılanı yapmaya çalıştı. Puzzle, Fifty Fifty, OpHoop, Retro Tetro, Türk bayrağını çağrıştıran Moonstar-Ayyıldız-, weakest link, sudoku, optimizasyon ve inovasyon soruları oldukça beğenildi. İlk kez, bir sorunun dünya zeka oyunları şampiyonası tarihinde elektronik ortamda çözülecek şekilde kurgulanması, tüm katılımcılar tarafından ayakta alkışlandı. Genel Koordinatör Kamer Alyanakyan'ın hazırladığı bir soru ise, sadece 2 yarışmacı tarafından çözülebildi. Ferhat Çalapkulu ile yaptığımız sohbetlerde, yarışmacıların soruları keyifle ve zevkle çözmelerinin kendilerini çok sevindirdiğini söylemişti.
Yarışmacılar, soruları çözdükten sonra, soru inceleme komitesi, her kağıdı teker teker kontrol ediyor ve yanlış yanıtların neden kaynaklandığını belirtiyor. Bu iş çok zahmetli ve zaman alabiliyor. Yanıtlara zaman zaman itirazlar gelebiliyor. Soru ve yanıtlar, kaptanlar aracılığıyla tüm yarışmacılara kontrol için dağıtılıyor ve herkes nerede yanlış yaptığını görebiliyor. Oldukça adil ve demokratik bir sistem.

Türk Beyin Takımı'na Bravo
Salih Alan kaptanlığındaki Türk Beyin Takımı'nda, Aziz Ateş, Taner Karabulut, Murat Koz ve milli gururumuz Mehmet Murat Sevim yarıştı. Son 10 yılın en iyi derecesini alarak, 27 ülke içinde 8. olan TBT, en çok optimizasyon bölümünde zorlandı. Ülke olarak, kaynak kullanımı ve optimizasyonla ilgili bir eksikliğimiz olduğu kesin!
Boğaziçi Bilgisayar Mühendisliği 4. sınıf öğrencisi, Mehmet Murat Sevim, geçen sene dünyanın en zeki 2. insanı ünvanını aldıktan sonra, Türkiye için önemli bir rekora imza atarak 3. oldu. Önümüzdeki senelerde, 1.lik için çalışmaya ve yarışmaya devam edecek.

Şampiyonadan renkli karakterler

Ulrich Voigt ( 33/Alman) Almanya, şampiyona sonunda, takım ve bireysel finallerde birinci oldu. Dünyanın en zeki insanı ünvanını 7. kere alan Ulrich Voigt, tam bir bulmaca meraklısı. İşi de, bulmaca yapmak ve çözmek. Üniversitede matematik okurken yarım bırakmış ve kendini tamamen bulmacaya adamış. Finalde tüm soruları, diğer rakiplerinden önce çözmeyi başardı.

Mehmet Murat Sevim (21/Boğaziçi Üniversitesi)
Bu seneki şampiyonada 3. olarak, Türkiye adına önemli bir rekora imza attı. Zeka oyunlarına ilgisi, babasının aldığı Akıl Oyunları dergisi aracılığıyla olmuş. Şimdilerde, Akıl Oyunları Dergisi'ne soru hazırlıyor ve bulduğu tüm zeka sorularını çözüyor. Finaldeki 5 sorunun 4'ünü çözebildi. En zor soruyu, diğer finalistlerden önce çözdü. Önümüzdeki yıllarda 1.lik için çalışmaya ve yarışmaya devam edecek.

Wei Hwa Huang ( 34/ ABD)
Google'daki kariyeri sonrası, şu anda Palo Alto'da freelance yazılım muhendisliği yapıyor. Bulmacaya, zeka oyunlarına ve tabi ki bilgisayar oyunlarına bayılıyor. 34 yaşında ama, neredeyse ünüversiteye yeni başlamış bir öğrenci gibi duruyor. Google'ın Amerikan takımına desteklerinde ve sponsorluklarında etkisi büyük.

Desislava Razsadova ( 31, Bulgaristan)
Bulgaristan takımının kaptanı Desislava, yarışmaya eşi ve 2 çocuğu ile birlikte gelmiş. Oğlu 2 yaşında, kızı ise 5 aylık. Kızını emzirirken bile zeka oyunları çözebilen, ekstra yetenekli bir anne. Ailece şampiyonada çok sevimli görüntüler sergilediler.

Son Sözler...
Dünyanın en zeki insanlarıyla tanışmak müthiş keyifliydi. İletişimde hiç zorlanmadım, aksine, konuşup öğrenmeye çok meraklılar. Şampiyona boyunca, gece gündüz soru çözdüler ve tam bir bulmaca festivali yaşadılar. Konsantrasyonları o kadar kuvvetli ki, önlerinde striptiz yapılsa, dönüp bakmayacak kadar! Antalya'ya ve Türk konukseverliğine bayıldılar. Türk Beyin Takımı'nın en önemli ihtiyacı, sürekli bir sponsor bulabilmek ve Türk zekasına sahip çıkılmasını sağlamak. Umarım, bu yazıyı okuyan Boğaziçili'lerden hak ettikleri desteği görürler.
Yarışmayla ilgili tüm bilgilere ve Türk Beyin Takımı'na www.wpc2009.org adresinden ulaşabilirsiniz.
Gelecek seneki şampiyona Polonya'da olacak. O kadar güzel vakit geçirdim ki, belki yine giderim. Kim bilir?